Typy fonacji to trudne zagadnienie. Słownik bibliograficzny Jana Wawrzyńczyka (wydanie książkowe z 2005 i wydanie elektroniczne na stronie http://www.leksykapolska.pl/sbjp.html) podaje tylko definicje słownikowe samego terminu „fonacja”. Tak więc pojawia się problem związany z tłumaczeniem angielskich terminów. Drugi problem to ustalenie dokładnych cech każdego typu fonacji. Trzeci ‒ zebranie wszystkich sposobów transkrypcji (nie wszystkie zawiera sam podręcznik IPA, niektóre stosują członkowie Międzynarodowego Stowarzyszenia Fonetycznego, w związku z czym pojawia się następny problem: na ile te sposoby transkrypcji można uznać za oficjalne).
Trzeba też zwrócić uwagę, że „fonację” rozumie się czasem węziej wyłącznie jako dźwięczność (i jej typy). Tutaj używam szerokiego znaczenia fonacji jako wszelkiego typu „pracy” krtani.
Typy udziału fałdów głosowych w artykulacji (ich pracy, w tym zupełnego braku udziału w artykulacji) zależą od następujących elementów:
‒ udział danej części szpary głośni w fonacji:
‒ część międzywiązadłowa,
‒ część międzychrząstkowa (między chrząstkami nalewkowatymi);
‒ typ pracy fałdów głosowych w danej ich część (międzywiązadłowej lub międzychrząstkowej):
‒ brak drgania fałdów głosowych,
‒ frykcja powietrza (tarcie cząsteczek powietrza o krawędzie fałdów, któremu towarzyszy wytwarzanie szumu akustycznego),
‒ kombinacje drgań i frykcji (drganie jednej części fałd, a wytwarzanie frykcji w innej ich części),
‒ drganie fałdów głosowych:
‒ słabe (fałdy słabo zsunięte),
‒ normalne (typowe dla zwykłej dźwięczności),
‒ silne (fałdy silnie zsunięte),
‒ utrudnione (fałdy bardzo silnie zsunięte);
‒ zmiany kształtu krtani (jej napięcie, rozciągnięcie lub naturalne ułożenie).
Oto zestawienie typów fonacji i sposobów ich transkrybowania zależnie od ww. cech artykulacyjnych:
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz