Najpopularniejszym i najdokładniejszym sposobem opisu wymowy samogłosek jest czworokąt samogłoskowy (vowel quadrilateral lub prościej vowel chart, vowel diagram) opracowany przez brytyjskiego fonetyka Daniel Jonesa (1881-1967). Współcześnie często upraszcza się ten czworokąt do trapezu. W istocie jednak ów czworokąt powinien być trochę inną figurą, ale wyjaśnijmy wpierw, o co chodzi z tym czworokątem (lub nieczworokątem).
Jeśli zrobimy zdjęcie rentgenowskie głowy podczas wymawiania dowolnej samogłoski, zauważymy, że język w pewien sposób wypełnia jamę ustną. W przypadku samogłosek i, u wypełnienie jest największe, w przypadku samogłoski a – najmniejsze.
Jeżeli teraz ustalimy najwyższy punkt na powierzchni języka i zarejestrujemy jego położenie podczas wymowy różnych samogłosek, uzyskamy zbiór punktów ułożonych w pewnej relacji na płaszczyźnie. Jeśli połączymy je liniami prostymi, otrzymamy figurę zbliżoną do czworokąta.
Oto zdjęcia rentgenowskie wykonane przez Daniela Jonesa z zaznaczonym najwyższym punktem na powierzchni języka w kolorze czerwonym (za: http://en.wikipedia.org/wiki/File:Cardinal_vowels-Jones_x-ray.jpg). Powierzchnia języka to wyraźna linia przerywana w kształcie łuku (nie mylić z plombami na zębach).
Jeśli zrobimy zdjęcie rentgenowskie głowy podczas wymawiania dowolnej samogłoski, zauważymy, że język w pewien sposób wypełnia jamę ustną. W przypadku samogłosek i, u wypełnienie jest największe, w przypadku samogłoski a – najmniejsze.
Jeżeli teraz ustalimy najwyższy punkt na powierzchni języka i zarejestrujemy jego położenie podczas wymowy różnych samogłosek, uzyskamy zbiór punktów ułożonych w pewnej relacji na płaszczyźnie. Jeśli połączymy je liniami prostymi, otrzymamy figurę zbliżoną do czworokąta.
Oto zdjęcia rentgenowskie wykonane przez Daniela Jonesa z zaznaczonym najwyższym punktem na powierzchni języka w kolorze czerwonym (za: http://en.wikipedia.org/wiki/File:Cardinal_vowels-Jones_x-ray.jpg). Powierzchnia języka to wyraźna linia przerywana w kształcie łuku (nie mylić z plombami na zębach).
Gdybyśmy spróbowali wymówić jak najwięcej samogłosek pośrednich między powyższymi 4 samogłoskami głównymi (cardinal vowels) uzyskamy taki „nieczworokąt” (lub „prawie czworokąt”), tzn. pole artykulacji samogłosek:
Pole artykulacji samogłosek upraszcza się zwykle do czworokąta nieregularnego:
 |  |
Najczęściej jednak do trapezu:
 |  |
Samogłoski polskie (w nawiasach) i angielskie wg Włodzimierza Sobkowiaka. | Samogłoski kalifornijskiej odmiany języka angielskiego. |
Aż tak nigdy nie uczyłam się języka obcego, aby poznawać takie rzeczy. Mi całkowicie wystarcza aplikacja mobilna https://www.jezykiobce.pl/52-aplikacje aby skutecznie i przede wszystkim uczyć się języków obcych.
OdpowiedzUsuńAnno, wiesz aplikacja może i jest ułatwieniem, ale bez wiedzy podanej tutaj nie da się "wyszlifować" dobrą wymowę. Zawsze pozostanie słyszalny akcent.
UsuńWyszlifować dobrą wymowę? Panie logopedo - odmiana przez przypadki. Kogo, co wyszlifować się nie da? Dobrej wymowy. wy%szlifować się nie da bez znajomości czworoboku samogłosek.
Usuń