82. Reguły ogólne tworzenia form słabych

W wymowie form słabych i mocnych można zauważyć następujące reguły ogólne:

‒ formy mocne (FM) mają wymowę literową, ortograficzną (bliższą zapisowi); 

‒ w formach słabych (FS) widoczna jest często wymiana samogłoski:

         jeśli w FM jest samogłoska różna od /iː uː/, to w FS jest zwykle /ə/,

         jeśli w FM jest /iː/ lub /uː/, to

                   w FS mamy odpowiednio /ɪ/ lub /ʊ/

                            lub

                   w FS mamy /ɪ/ lub /ʊ/ przed samogłoską, a /ə/ przed spółgłoską.

Dosłownie kilka wyrazów nie wykazuje zmian lub widoczne są w nich zmiany nieregularne.

Oto zestawienie form wg reguł: 

/V/ ≥ /ə/	/iː uː/ ≥ /ɪ ʊ/	/iː uː/    ≥ /ɪ ʊ/ + V*    ≥ /ə/ + C*	brak zmiany	zmiany nieregularne
a /eɪ/ ≥ /ə/ am /æm/ ≥ /əm m/* an /æn/ ≥ /ən/ and /ænd/ ≥ /ən/* are /ɑː(r)/ ≥ /ə(r)/ as /æz/ ≥ /əz/ at /æt/ ≥ /ət/ but /bʌt/ ≥ /bət/ can /kæn/ ≥ /kən kn/ could /kʊd/ ≥ /kəd/ does /dʌz/ ≥ /dəz/ for /fɔː(r)/ ≥ /fə/ from /frɒm/≥/frəm/ had /hæd/ ≥ /(h)(ə)d has /hæz/ ≥ /(h)(ə)z/ have /hæv/ ≥ (h)(ə)v/ her /hɜː(r)/ ≥ /(h)ə(r)/* must /mʌst/≥/məs(t)/ of /ɒv/ ≥ /əv/* or /ɔː(r)/ ≥ /ə(r)/ saint /seɪnt/≥/s(ə)n(t)/ shall /ʃæl/ ≥ /ʃəl ʃl/ should /ʃʊd/ ≥ /ʃəd ʃd/ sir /sɜː(r)/ ≥ /sə(r)/ some /sʌm/≥/səm sm/ than /ðæn/ ≥ /ðən/ that /ðæt/ ≥ /ðət/ them /ðem/ ≥ /ðəm/ there /ðeə(r)/≥/ðə(r)/ us /ʌs/ ≥ /əs s/* was /wɒz/ ≥ /wəz wz/ were /wɜː(r)/≥/wə(r)/ would /wʊd/ ≥ /(w)(ə)d/ your /jɔː(r)/ ≥ /jə(r)/	be /biː/ ≥ /bɪ/ been /biːn/ ≥ /bɪn/ he /hiː/ ≥ /hɪ ɪ/* me /miː/ ≥ /mɪ/ she /ʃiː/ ≥ /ʃɪ/ we /wiː/ ≥ /wɪ/ who /huː/ ≥ /hʊ/ you /juː/ ≥ /jʊ/	do /duː/ ≥ /dʊ /də/* the /ðiː/ ≥ /ðɪ ðə/ to /tuː/ ≥ /tʊ tə/	him /hɪm/ ≥ /hɪm ɪm/ his /hɪz/ ≥ /hɪz ɪz/	is /ɪz/ ≥ /s z/ not /nɒt/ ≥ /nt n/ our /aʊə/ ≥ /ɑː(r)/ will /wɪl/ ≥ /wɪl wl l/

Objaśnienia:

*) + V ‒ przed samogłoską, + C ‒ przed spółgłoską.

*) OF: Przed spółgłoskami może być /ə/.

*) AND: po spółgłoskach może zaniknąć /ə/, a przed spółgłoską ‒ /d/, jednak /d/ wypada również przed samogłoskami (wymowa typu /dʒəʊəndæn/ może być dwuznaczna: Joe and Ann lub Joe and Dan).

*) HE: spółgłoska + /ɪ/, samogłoska + /hɪ/.

*) HER: spółgłoska + /ə/, samogłoska + /hə/.

*) US: /s/ w let us = let’s oznaczającym propozycję, za wyjątkiem sytuacji bardzo uroczystych, np. let us pray /let əs preɪ/.

*) DO: /d/ tylko w do you /d jʊ/.