wtorek, 9 listopada 2010

15. Czasy przeszłe w języku staro­‑cerkiewno­‑słowiańskim (2)

Ogólna budowa wszystkich prostych czasów przeszłych
Ogólna struktura morfologiczna wszystkich prostych (niezłożonych) czasów przeszłych w języku scs. jest dziecinnie…, no, może nie tyle dziecinnie, co po prostu prosta:

temat bezokolicznika, inaczej temat drugi, temat czasu przeszłego
przyrostek danego czasu
spójka tematowa, inaczej konektyw, konektem, interfiks
końcówka fleksyjna wtórna

Tak jak np. we współczesnym języku polskim, tak i w scs. czasowniki miały dwa tematy: pierwszy, zw. też tematem czasu teraźniejszego (np. pisz-, jak w pisz-ę, pisz-esz), i drugi, zw. też tematem czasu przeszłego, tematem bezokolicznika (np. pisa-, jak w pisa-ć). Za logiczne można uznać, że w budowie czasów przeszłych wykorzystywano w j. scs. temat czasu przeszłego.
Końcówka fleksyjna (ostatnia, zmieniająca się w odmianie część wyrazu) stojąca na końcu jest też zrozumiała. Podobnie jak przyrostek czasu, czyli grupa głosek lub liter (w uproszczeniu), które pokazują, z jakim czasem mamy do czynienia. Trzeba jednak zaznaczyć, że końcówki fleksyjne trochę inne od zwykłych, pojawiających się w czasie teraźniejszym. Były to tzw. końcówki wtórne, o czym w kolejnych postach.
W wielu językach pojawiają się tzw. spójki, które pozwalają łatwiej wymówić pewne formy, np. w języku polskim e w czasie przeszłym rodzaju męskiego czasowników (pisałem, mówiłem).

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz